Waarom je Vriendin Wél Afvalt en Jij Niet (Het Antwoord Ligt in je Genen)

“Het zijn mijn genen, daarom val ik niet af.” Hoe vaak heb je dit wel niet gehoord? Of misschien denk je het zelf wel eens als je ziet hoe makkelijk anderen afvallen terwijl jij worstelt met elke kilo.

Is dit een excuus? Of zit er meer waarheid in dan je denkt? En als genetica inderdaad een rol speelt, betekent dat dan dat je kansloos bent?

Het antwoord is genuanceerder dan je denkt. Je genen spelen wél een rol bij je honger en verzadiging, maar het is lang niet het hele verhaal. En het belangrijkste: je kunt er iets aan doen.

Waarom Mensen Verschillend Reageren op Hetzelfde Eten

Misschien ken je wel zo’n persoon die een heel bord pasta wegwerkt en dan zegt: “Ik zit echt vol, ik kan geen hap meer.” Terwijl jij na diezelfde portie nog steeds trek hebt in een toetje.

Of die collega die altijd vergeet te lunchen omdat hij “gewoon geen honger heeft,” terwijl jouw maag om 11 uur al begint te rommelen.

Dit komt niet omdat jij meer “gulzig” bent of minder wilskracht hebt. Het ligt aan kleine verschillen in jullie genen.

Genen zijn als instructies in je lichaam die bepalen hoe je eiwitten worden gemaakt. Deze eiwitten spelen een rol bij:

• Hoeveel je wilt eten
• Hoe snel je je vol voelt
• Welke signalen je aanzetten tot eten of juist stoppen
• Welk voedsel je het lekkerst vindt

De Zeldzame Genetische “Pech”

Het is belangrijk om te weten dat echte genetische afwijkingen die direct leiden tot overgewicht heel zeldzaam zijn. We praten over 0,0001% van de bevolking. Voor de overgrote meerderheid van mensen spelen genen dus een rol, maar zijn ze niet de hoofdoorzaak van overgewicht.Er zijn een paar zeer zeldzame varianten:

Leptine-problemen: Leptine is het hormoon dat zegt “ik zit vol, stop met eten.” Bij sommige mensen werkt dit hormoon niet goed – ze maken te weinig aan of hun lichaam reageert er niet op. Het gevolg? Een intense drang om te blijven eten zonder ooit vol te voelen. Dit komt voor bij 1-5% van mensen met ernstig overgewicht.

MC4R-mutaties: Dit zijn fouten in de “receptoren” in je hersenen – de ontvangers die het “stop met eten” signaal moeten krijgen. Ook dit is zeldzaam en komt voor bij 2-5% van kinderen met ernstig overgewicht.

Maar voor meer dan 99% van de mensen geldt: genetica is geen oorzaak voor overgewicht. Het kan er alleen wél voor zorgen dat je vatbaarder bent voor overgewicht dan iemand anders.

De Gewone Genetische Verschillen

Wat wél voorkomt, zijn kleine genetische verschillen die maken dat:

• Jij sneller honger krijgt dan je partner
• Je vriendin eerder vol zit dan jij
• Jij meer trek hebt in zoet, zij in zout
• Jouw verzadigingsgevoel (=ik zit vol) iets minder sterk is

Het FTO-gen is een bekend voorbeeld. Mensen met de “ongunstige” variant hiervan hebben iets meer trek en cravings. Het verschil? Uit onderzoek blijkt ongeveer 2 kilo lichaamsgewicht vergeleken met mensen zonder deze variant.

Genen Laden het Geweer, Leefstijl Haalt de Trekker Over

Hier is de belangrijkste boodschap van deze blog: genen laden het geweer, maar leefstijl haalt de trekker over.

Stel je hebt inderdaad “ongunstigere” genen voor gewichtsbeheersing. Dan betekent dat:

• Je moet misschien iets meer moeite doen dan andere mensen
• Je verzadigingsgevoel is misschien wat minder sterk
• Je hebt misschien meer last van cravings

Maar het betekent niet dat je geen gezond gewicht kunt hebben. Het betekent alleen dat je andere strategieën nodig hebt dan iemand met “gunstigere” genen. 

En dat is top nieuws! Dat betekent namelijk dat er licht aan het einde van de tunnel is en we het kunnen oplossen.

De Leeftijdsfactor: Waarom het Nu Moeilijker Is

“Vroeger kon ik eten wat ik wilde en bleef ik slank. Nu kijk ik naar een koekje en kom ik aan.” Herken je dit?

Dit komt niet (alleen) door je genen, maar door veranderingen in je lichaam naarmate je ouder wordt:

Voor vrouwen:

• Vanaf de 40 begint je oestrogeen te dalen (perimenopauze)
• Lager oestrogeen = meer eetlust
• Slaapproblemen door opvliegers = meer trek in ongezond eten
• Stemmingswisselingen = minder mentale weerbaarheid tegen snacks

Voor mannen:

• Vanaf 30 daalt testosteron met 1% per jaar
• Lager testosteron = minder spiermassa = langzamere stofwisseling
• Stress verlaagt testosteron extra

Voor beide:

• Minder beweging = minder spiermassa
• Drukker leven = meer stress = verstoorde eetlust
• Meer verantwoordelijkheden = minder tijd voor gezonde gewoontes

Je lichaam van 45 is gewoon anders dan dat van 25. Niet slechter, maar anders.

Je Onzichtbare Helpers: Darmbacteriën

In je darmen leven ongeveer 100 biljoen bacteriën. Dat is 10 keer meer dan er cellen in je hele lichaam zitten! Deze bacteriën, je microbioom, hebben ook invloed op je honger en verzadiging.

Een gezond microbioom met veel verschillende soorten bacteriën helpt bij:

• Betere regulatie van je eetlust
• Minder cravings naar ongezond eten
• Beter verzadigingsgevoel
• Stabielere stemming (90% van je “gelukshormoon” serotonine wordt in je darmen gemaakt!)

Een ongezond microbioom kan leiden tot:

• Constant trek, vooral in zoet en vet eten
• Minder goed verzadigingsgevoel
• Meer inflammatie (ontstekingen) die je hormonen verstoren

Het goede nieuws? Je microbioom kun je beïnvloeden door wat je eet.

Praktische Strategieën: Werk Slim, Niet Hard

Nu je begrijpt dat iedereen anders is, kun je een aanpak kiezen die bij jóuw lichaam past:

1. De Basis Werkt Voor Iedereen (Ook Voor Jou Met je “Slechte Genen”)

Voor iedereen geldt: de basis werkt voor iedereen. Ook jouw genen minder optimaal samengesteld zijn dan die van je buurman.

• Eet 70-80% gezond (de andere 20-30% mag lekker zijn – perfectie is niet het doel)
• Houd je aan je caloriebehoefte (niet drastisch eronder, niet drastisch erboven)
• Beweeg regelmatig (wandelen, tuinieren, de trap nemen, ga zo maar door)
• 2x per week krachttraining (ook voor vrouwen, en zeker als je de 50 gepasseerd bent)

Saai? Misschien. Werkt het? Altijd. Alle andere tips hieronder zijn verfijningen, maar zonder deze basis heb je niks.

2. Accepteer dat Jouw Lichaam Anders Is

Als afvallen voor jou moeilijker gaat dan voor je vriendin die een week salades eet en 3 kilo kwijt is:

• Jouw tempo is anders, niet verkeerd
• Vier kleine overwinningen – die ene dag dat je om 15.00 niet de snoep pot indook, telt ook
• Stop met vergelijken – jullie hebben verschillende biologische uitgangsposities. Kwel jezelf niet met onrealistische vergelijkingen

3. Eet Langzaam (Ja, Het Werkt Echt)

Je leest het overal: “eet langzamer.” Doodnormaal advies waar je waarschijnlijk al duizend keer bent langsgescrolld. Maar hier is waarom het werkt: langzaam eten vermindert de hoeveelheid eetluststimulerende hormonen in je bloed. Het effect houdt zelfs lang na je maaltijd aan, waardoor je minder snel gaat snacken. Je lichaam heeft even tijd nodig om te registreren wat je binnenkrijgt om het ‘ik zit vol-gevoel’ af te geven. Eet je te snel, dan heb je al snel meer binnen dan je lichaam nodig heeft en voor het dit heeft kunnen registreren.

Probeer dit: zet een timer van 15-20 minuten en verdeel je maaltijd over die tijd. In het begin voelt het onnatuurlijk, maar je hormonen krijgen eindelijk de kans om hun werk te doen.

4. Voer je 100 Biljoen Huisgenoten

Zoals we zieden leven in je darmen meer bacteriën dan je cellen in je lichaam hebt. Alle kleine helpers in je darmen bepalen mede of je constant trek hebt of lekker verzadigd bent. Hoe gezonder je darmen, hoe beter je eetlust gereguleerd is.

Begin met 25-35 gram vezels per dag uit:

• Groenten (vooral die groene)
• Fruit met schil 
• Volle granen 
• Peulvruchten 

Cruciale waarschuwing: Voeg maximum 5 gram extra vezels per week toe. Ga je sneller dan dit dan kunnen je darmen gaan protesteren met gasvorming en buikpijn. Je bacteriën hebben tijd nodig om zich aan te passen aan hun nieuwe menu.

5. Eet de Regenboog (Nee, Niet de Snoepjes)

Elke week verschillende plantaardige producten zorgt ervoor dat verschillende soorten darmbacteriën gevoed worden. Dit voorkomt dat één soort de baas wordt in je darmen (wat tot meer cravings kan leiden).

Verschillende kleuren = verschillende voedingsstoffen = happy darmbacteriën = minder oncontroleerbare trek.

De Mooie Waarheid

Hier is wat veel mensen niet beseffen: het feit dat jij meer moeite moet doen, maakt je resultaten niet minder waardevol.

Als jouw lichaam van nature meer eetlust heeft, en je leert daar goed mee om te gaan, dan ben je eigenlijk veel sterker dan iemand die nooit die uitdaging heeft gehad.

Je genen zijn geen excuus, maar ze zijn ook geen vonnis. Ze zijn gewoon de kaarten die je hebt gekregen. En met de juiste strategie kun je daar een winnend spel mee spelen.

Onthoud: we kunnen onze genen niet veranderen, maar we kunnen wél een omgeving en leefstijl creëren waarin ons lichaam optimaal functioneert. En dat is precies wat het verschil maakt tussen lijden onder je genetica en er slim mee omgaan.

In onze volgende blog ontdek je waarom je leeftijd invloed heeft op je honger – en hoe je daar rekening mee kunt houden.

Wil je meer weten over maxfit en hoe ook jij kan afvallen met een blijvend resultaat? Neem dan contact op.